بخشی از مطلب
.....
 
انواع كتابخانه‌ها 
ميزان فضاهاي كتابخانه
عوامل مؤثر بر تخصيص ميزان فضاهاي كتابخانه عبارتند از حجم مواد ومتون و
بخصوص كتابها، ميزان سطح كه در كتابخانه اشغال مي‌كنندو ميزان جمعيت كتابخانه كه از طريق ميزان گردش كتابها در سال تعيين مي‌گردد.
فضاي مورد مياز براي محاسبه زيربناي يك كتابخانه طبق فرمولي بنام VSC استاندارد IFLA به دست مي‌آيد
(110 / تعداد كتابها) + (مقدار محلهاي نشستن + 72/3) + (430 / گردش كتابها) مثلا براي جا دادن 110 كتاب يك متر مربع در نظر گرفته مي‌شود. محل نشستن يك خواننده 72/3 متراست.
ابعاد و استانداردهاي پيشخوان و برگه دان
حداكثر ارتفاع قفسه‌هاي فهرست معمولا به اندازه ارتفاع 6 كشو است و در هر كشو نيز در حدود 100 كارت جاي مي‌گيرد.
فهرست معمولا در ارتباط مستقيم با ميز امانت و ميز اطلاعات مرجع قرار دارند و اغلب در مجاورت آنها مجموعه‌اي از كتابهاي مرجع عمومي يا موارد استفاده همگاني نيز قرار مي‌گيرند. از اين رو محل قرار‌گيري فهرستها معمولا فضايي باز است كه در نزديك ورودي قرار دارد و بوسيله رديفهايي از قفسه‌هاي فهرستها و پيشخوان بررسي و جستجو كشوها تشكيل شده است. وسعت چنين محلي براي 4 رديف قفسه‌هاي دو طرفه در حدود 12 متر مربع برآورد مي‌شود.
وضعيت قفسه‌هاي استاندارد
عمق قفسه‌ها: در اغلب كتابخانه‌ها حداقل 90% كتابها داراي عرضي كمتر از 230 ميلي‌متر هستند و عملا مي‌توان قفسه‌هاي با عمق 230-200 ميلي‌متر را استاندارد كرد. در صورت بكارگيري قفسه‌هاي دو طرفه با عمق 450 ميلي‌متر حتي صرفه‌حويي بيشتري در فضا به عمل مي‌آيد.
چنانچه نگهداري كتابهايي با ابعاد كمي بزرگتر مورد نظر باشد عمق 490 ميلي‌متر جوابگوست. طبق يك قاعده تجربي در يك كتابخانه 80% قفسه‌ها 200 ميلي‌متري، 15% آنها 250 ميلي‌متري و 5% باقيمانده 30 ميلي‌متر هستند.
طول قفسه‌ها: طول استاندارد سالها برابر 1940 ميلي‌متر بوده است. زيرا كه پذيرفته شده بود كه چشم خواننده توانايي دربرگرفتن بيش از اين اندازه در يك نگاه ندارد. مطالعات بعدي اندازه بزرگتر تا 2220- ميلي‌متر را نيز تاييد كرد.
ارتفاع قفسه‌ها: ارتفاع كتابها بر فاصله ميان طبقات و در نتيجه تعداد طبقات تاثير مي‌گذارد. در اكثر كتابخانه‌ها حداقل 90% كتابها را مي‌توان در طبقات مركز تا مركز 280 ميلي‌متر جاي داد. به اين ترتيب 7 طبقه و يك پاخور 150 ميلي‌متري مجموعا ارتفاع 2120 ميلي‌متر را براي قفسه‌ها به وجود مي‌آورند كه بالاترين قفسه در ارتفاع 1830 ميلي‌متري با دسترسي آسان قرار مي‌گيرد. در مورد معلولين ارتفاع مناسب و دسترسي 1370 ميلي‌متر براي زنان و 1500 ميلي‌متر براي مردان است. پايين‌ترين طبقه در ارتفاع 300 ميلي‌متري است و چهار طبقه 280 ميلي‌متري (300 ميلي‌متري) به درون آن مي‌باشد.  
استاندارد ميزها:
ميزها از جمله مهمترين وسائل فضاهاي مطالعه هستند.ميزهاي يك نفره: رقم قابل قبول براي اين ميزها 900×600 ميلي‌متر مي‌باشد. اين رقم گاهي براي راحتي بيشتر خواننده تا يك متر نيز افزايش مي‌يابد. اگر چه جذابيت بيشتري دارند ولي جاي زيادي اشغال مي‌كنند.
ميزهاي 2 نفره: ميزهاي 2 نفره‌اي كه از هم جدا نشده‌اند ظاهرا براي خوانندگاني كه روبروي هم قرار مي‌گيرند جذابيت چنداني ندارند ولي در صورت قرارگيري در يك سمت ابعاد پيشنهادي 900×120 ميلي‌متر مي‌باشد.  
ميزهاي طولاني: ميزهاي طولاني قابليبت جاي دادن 4 تا 12 نفر را دارند. ميزهاي 4 نفره از بروز شلوغي جلوگيري كرده و در عين حال نحوه قرارگيري آنها جذاب و انعطاف‌پذير نيز مي‌باشند. عرض آنها نبايد از 1200 ميلي‌متر كمتر باشد. فضاي جانبي ميان خوانندگان نيز لازم است حداقل 900 ميلي‌متر باشد. بين ميزهاي موازي بايد حداقل 1800 ميلي‌متر فاصله پيش‌بيني شود. در عين حال نبايد در انتهاي اين ميزها محلي را براي نشستن در نظر گرفت.
 
نورپردازي
نورپردازي بايد فضائي راحت براي مطالعه را به وجود آورد. موجب خيرگي و خستگي نشود، ميزان گرما را افزايش ندهد و به جلوه ساختمان بيفزايد، جهت برآوردن موارد ذكر شده دو نوع نور وجود دارد: نور مصنوعي و نور طبيعي.
نور پروژه هم از نور طبيعي و هم از نور مصنوعي سقفي استفاده شده است
.روشنایی توصیه شده:
اتاق‌هاي مطالعه (روزنامه و مجلات 200 
ميزهاي مطالعه (كتابخانه‌هاي اماني  400 
ميزهاي مطالعه (كتابخانه‌هاي مرجع 600 
پيشخوان‌ها  600
مخزان بسته                100 صحافي               600  فهرست‌بندي طبقه‌بندي و اتاق‌هاي مخزن 400
 
آكوستيك
هيچ استاندارد مشخصي در مورد آكوستيك كتابخانه وجود ندارد اما اغلب حد تراز صداهاي داخلي را 50 دسيبل (dB) تعيين مي‌كنند.
گالري‌ها
ساختار عمومي گالري‌هافضاي نمايشگاه بخش مهمي در اين مجموعه به شمار مي‌رود كه خصوصيات آن بر مجموعه تاثير مي‌گذارد.
 
 
تجربه فرد از فضاي سه بعدي نمايشگاه نتيجه يك ادراك سريع است. اين ادراك در محيطي با ساختار روشن، آسان‌تر و با خستگي كمتر به دست مي‌آيد تا در فضائي كه تركيب ضعيف و ناخوانايي دارد. نمايشگاه نوع خاصي از فضا است كه در آن علاوه بر رابطه انسان – فضا يك رابطه پيچيده بين فضا و شيء وجود دارد. در قسمتهايي از نمايشگاه كه داراي مجموعه‌هاي نمايشي ثابت است. معماري را مي توان تا حد امكان با اشياء تطبيق داد ولي در قسمتهاي قابل انعطاف، اين امر فقط از طريق تزئينات و تمهيدات فراوان عملي است. 
 
 
 
ترتيب قرارگيري اشياء
ترتيب اشياء نمايشي به بازديدكنندگان و خصوصيات اشياء نمايش بستگي دارد.
رابطه بازديدكننده و شيء نمايشي به شرح زير است:
1- هر چه نسبت بازديدكنندگان به اشياء نمايشي كمتر باشد. امكان تمركز و اينكه هر بازديدكننده بتواند آزادانه با شي نمايشي ارتباط برقرار كند، بيشتر مي‌شود.
2- در يك بازديد گروهي تماس نزديك با شيء نمايشي بدون ايجاد زحمت براي ساير اعضا گروه ممكن نيست. بازديدكنندگان بايد به ترتيبي گرداگرد شيء نمايشي قرار بگيرند كه همگي فاصله‌شان تا آن مساوي باشد.
نورپردازي گالري‌ها 
الف) نورپردازي طبيعي (نور روز): به دلايل اقتصادي، فيزيولوژيكي و تنوع، اين نوع نورپردازي هنوز بهترين وسيله روشنايي است و اگر مسائل حفاظتي اشياء اجازه دهد ارجحيت، نور روز است. جهت نور ممكن است از بالا (عمودي) يا از پهلو (افقي) باشد. مدتهاست كه ارزش نورپردازي از بالا در طراحي موزه‌هاي استفاده مي‌شود كه امتيازات آن عبارتند از:
الف- نورپردازي از بالا روشي است راحت‌تر و ثابت‌تر در نورپردازي و كمتر در معرض موانع جنبي در داخل و خارج از بنا مانند ساختمانهاي ديگر و درختان قرار مي‌گيرد.
ب- نوري كه از بالا به تصاوير يا ساير اشياء به نمايش گذارده مي‌تابد، قابل تنظيم است و تامين نور كافي و يكنواخت آن ديدي بسيار مناسب با حداقل بازتاب يا انحراف به وجود مي‌آورد.
ج- امكان به نمايش گذاشتن اشياء بيشتري را در فضاي نمايشگاه امكان‌پذير مي‌سازد.
د- با توجه به حذف پنجره‌ها و كاهش راههاي ارتباطي، فضاي نمايشگاه از امنيت بيشتري برخوردار شده و تمهيدات امنيتي نيز كاهش مي‌يابد.
ب) نورپردازي جانبي (افقي)
اينگونه نورپردازي از طريق پنجره‌ها و نورگيرهاي معمولي به اشكال و ابعاد مختلف و در مكانهاي مناسب در ديوارها انجام مي‌شود. پنجره‌ها و نورگيرها معمولا يا در ارتفاعي كه بازديدكننده قادر به ديدن محوطه بيرون باشد و يا در ارتفاعي بالاتر نصب مي‌شود. ديوارهايي كه پنجره‌ها با ارتفاع معمولي بر روي آنها نصب شده، غالبا بدون استفاده هستند و علاوه بر آن اشياء نمايشي كه بر روي ديوار مقابل اين پنجره‌ها نصب شده‌اند نيز به خاطر وجود نور از مقابل داراي انعكاس هستند كه مانع ديد كامل و روشن مي‌گردد. با اين وجود، اينگونه پنجره‌ها براي اشيايي كه روي ديگر ديوارها و در زاويه‌اي درست نسبت به منبع نور قرار دارند، نور مناسب و دلپذير به وجود مي‌آورند.
 
 
ج) نورپردازي مصنوعي
ملاحظات تكنيكي و مشكلات نگهداري مربوط به استفاده از نور مصنوعي از جمله عوامل
موثر بر كاهش كاربرد نور مصنوعي در فضاهاي نمايشگاهي بوده است. نور مصنوعي از منابع نقطه‌اي يا خطي تأمين مي‌گردد و از اين رو چون سطوح تعديل كننده شدت آن با نور فضا قابل مقايسه نيست، لذا دستيابي به شرايط مشابه نور روز نيز تا ميزان محدودي امكان‌پذير است.
آمفي تئا تر
 
 
 
ساختار عمومي فضاهاي نمايشي
ساختار عمومي فضاهاي نمايشي مي‌بايد بر اساس سلسله مراتبي از فضاهاي عمومي (مانند كارگاههاي توليد نمايش و فضاي كارمندان) استوار گردد. و نحوه دسترسي به مجموعه فضاي نمايشي و تردد در فضاهاي داخلي ان با توجه به حريم محدوده فضايي بخشهاي مختلف آن انجام گيرد.
ساختار فضايي اينگونه ساختمانها را با توجه به اصول هدايت كننده فوق مي‌توان به دو عرصه بيروني و دروني تقسيم نمود.
الف) عرصه بيروني فضاي نمايشي: اين عرصه به طور كلي در ارتباط مستقيم با تماشاگران است
ب) عرصه دروني فضاي نمايشي: اين عرصه شامل كليه فضاهايي است كه مربوط به امور نمايشي و اداري مي‌شوند و از اين رو با كاركنان و بازيگران ارتباط مستقيم دارند.
 
شكل و انواع مختلف صحنه نمايش
الف-تئاترهاي داراي صحنه ايواني كه اينگونه تئاترها امكان نمايش فيلم را نيز دارند.
ب-تئاترهاي داراي صحنه ميداني كه صحنه از هر سو با تماشاچيان احاطه شده در اينگونه تئاترها حداكثر عمق ميدان تماشاگران حداكثر 6 تا 7 رديف است و در صورتي كه جايگاه در يك سطح باشد. حداكثر تماشاگر از 300 الي 400 نفر بيشتر نخواهد بود.
ج - تئاترهاي داراي صحنه هلالي يا صحنه آزاد جلو آمده. در اين تئاترها صحنه به قلب جايگاه تماشاگران مشيده شده و وروديها معمولا در پشت صحنه و يا در داخل جايگاه تماشاگران قرار دارند.
د- نوع ديگر از تئاتر كه تركيبي از موارد بالاست در دوران معاصر مورد توجه طراحان بوده است. اين نوع تئاتر با برخورداري از يك صحنه انعطاف‌پذير براي تبديل به شكلهاي مختلف از خصوصيتي مستقل برخوردار است. صحنه در اينگونه تئاترها مي‌تواند با جابجايي صندلي‌ها و قسمتهايي از كف به صورت ايواني – ميداني و هلالي ظاهر شود به اينگونه صحنه‌ها چندشكلي مي‌گويند.
شيب سالن نمايش
در نمايشات تئاتري زنده معمولا از فاصله 12 متري، حالتهاي احساسي صورت بازيگران قابل رؤيت نيست و حركت آنها نيز از فاصله بيشتر از 
20 متر نيز به خوبي ديده نمي‌شود.براي تأمين ديد بهتر تماشاگران لازم است تا كف جايگاه شيب ملايمي داشته و يا به صورت پله‌اي طراحي شود. ميزان شيب در طبقه همكف جايگاه براي حفظ امنيت تماشاگران و سهولت رفت و آمد افراد معللو كه با صندلي چرخ‌دار حركت مي‌كنند، حداكثر 10% است و شيب‌هاي بيشتر بصورت پله‌اي بايد طراحي شوند كه حداكثر آن 35% است.
 
صندلي تماشاچيان
ابعاد صندلي تماشاچيان طبق استانداردها حداقل عرض 45 سانتي‌متر را بايد داشته باشد و فاصله پشت تا پشت صندلي‌ها حداقل 90 سانتي‌متر و تا 1/1متر نيز مي‌تواند باشد.
حداكثر فاصلة هر صندلي از در خروجي نبايد از 15 متر بيشتر باشد و حداكثر فاصلة هر صندلي از راهرو جانبي 450 سانتي‌متر باشد. و تعداد مجاز صندلي‌ها در هر رديف به ازاي هر راهرو 7 صندلي مي‌باشد بهترين چيدمان صندلي‌ها بصورت قوسي و اختصاص ندادن بهترين نقاط ديد(مركز) به راهرو مي‌باشد.
اتاق رختكن (تنفس) بازيگران
اين اتاق محل استراحت، رختكن و گريم بازيگران مي‌باشد. در فضاهاي نمايش كوچك يك اتاق 20 متر مربعي براي اين منظور كافي است ولي در فضاهاي نمايش بزرگتر يك سالن غذاخوري يا آشپزخانه و محل استراحت جداگانه‌اي نياز است.
از اين مكان يك اتاق پرو لباس، سرويس بهداشتي و آينة قدي,كمدوسايل, و ميز گريم براي گريم بازيگران قرار دارد.
اتاق سخنراني
در هنگام برگزاري جلسات سخنراني در سالن نياز به يك اتاق جهت ميهمانان سخنران وجود دارد. كه قبل و بعد و بين سخنراني 
از سخنران پذيرايي گردد. در اين فضا كه مساحت آن 30 متر مربع مي‌باشد سرويس‌هاي زنانه و مردانه، محل نشستن و استراحت و ساير وسايل مانند كمد رختكن و … وجود دارد.
 
نورپردازي صحنه
نحوه تابيدن منابع نوراني در بالاي صحنه و پلهاي صحنه و پلهاي روشنايي در بالاي جايگاه تماشاگران قرار دارند، معمولا تحت زاويه‌اي بين 55 درجه تا 40 درجه است. بطوريكه تمام صحنه را از جلو تا عقب آن توسط يكي از عناصر نوراني و يا ساير آنها، پوشش داده شود. با افزايش ارتفاع منابع نور مي‌توان دامنه پوشش آنها را نيز افزايش داد.
استانداردها و ضوابط طراحي سينما
 
 
 
 
سالن انتظار سينما 
طبق استانداردها و ضوابط طراحي سينما مصوب سازمان مديريت و برنامه‌ريز كشور حداقل ميزان سطح اشتغال سالن انتظار سينما به ازاي هر نفر 35/0 متر مربع و حداقل حجم سرانه سالنهاي سينما 5/1 متر مربع مي‌باشد.
تعداد صندليهاي سالن به ازاي هر 100 نفر، 10 صندلي مي‌باشد. در صورت داشتن اختلاف سطح سالن با بيرون حداكثر شيب راهرو ورودي 8 درصد و عرض آن حداقل2/1 متر باشد. حداقل عرض ورودي سالن انتظار به ازاي هر 100 نفر 56 سانتي‌متر مي‌باشد.
ورودي سينما:
به دليل كار كردن سينما با مجتمع فرهنگي، ورودي با ورودي مجتمع يكي است و فقط يك در براي ورود به سالن انتظار منظور گرديده است.
گيشة بليط‌فروشي
گيشه در سينما بايد در مكاني باشد كه ديد كافي بر فضاي خارج سينما داشته باشد و در جايي باشد كه صف مربوط به آن فراهم گردد مردم در معبر عمومي و همچنين مانع ورود و خروج مردم از سينما نباشد. در گيشه بهتر است به درون سالن انتظار باز گردد ولي اين در طوري نباشد كه با باز شدن آن درون گيشه مشخص گردد و سطح آن به ازاي هر نفر حداقل 3متر مربع مي‌باشد.
 
راهروهاي سالن نمايش
عرض راهروهاي سالن را بر حسب تعداد جمعيت كه از آن تخليه مي‌شوند محاسبه مي‌شود ولي نه به اين صورت كه اين عرض متغير باشد. و اينگونه در نظر مي‌گيريم كه از تعداد جمعيت هر رديف كه در دو طرف آن راهرو مي‌باشد 60 درصد آن از هر راهرو تخليه مي‌گردند. اگر عرض در خروجي سالن نمايش از عرض راهرو منتهي به آن بيشتر باشد بايد
اگر عرض در خروجي سالن نمايش از عرض راهرو منتهي به آن بيشتر باشد بايد حداقل فضايي برابر عرض خروجي جلوي در ورودي داشته باشد.
حداكثر شيب مجاز در راهروهاي سالن نمايش 8 درصد مي‌باشد و اگر شيب بيشتر باشد بايد از پله در راهرو استفاده گردد كه ارتفاع و عمق موثر پله بايد طبق استانداردها باشد. 
پله‌ها و يا نقطه شروع شيب راهروهاي سالن نمايش براي آگاهي تماشاگران بايد با چراغ مخصوص روشن گردند. 
مصالح كف راهروها بايد از مصالح غير لغزنده و غير اشتعال باشند.
صندلي تماشاگران
استانداردهاي صندلي تماشاگران در جداول ضميمه آورده شده است. جنس و مصالح به كار رفته در صندليهاي سالن نمايش بايد مقاوم، قابل شستشو، غير قابل اشتعال باشد و از نظر آكوستيكي، مقدار صدائي كه آنها جذب مي‌كنند نبايد به وجود و يا عدم وجود تماشاچي در آنها وابسته باشد. چيدن صندليهاي سالن نمايش مانند چيدمان صندليهاي آمفي‌تئاتر مي‌باشد.
 
ورودي‌ها و خروجي‌هاي سالن نمايش سينما
ورودي‌ها و خروجي‌هاي سالن نمايش سينما بايد به گونه‌اي باشند كه در معرض ديد باشند و از ورود سروصدا به داخل و خارج سالن جلوگيري كنند.
حداقل تعداد در خروجي سالن نمايش 2 عدد مي‌باشد و فقط در موارد خاص مانند گنجايش سالن كمتر از 100 مي‌تواند 1 عدد باشد.
لازم به ذكر است كه براي خروج از سالن نمايش بهتر از كه درهاي سالن نمايش به طرف بيرون باز گردند و براي ورود به طرف داخل باز گردند.
حداقل فاصله دو در خروجي 5 متر مي‌باشد و نبايد از درهاي يك لنگه استفاده نمود و بايد از درهاي دو لنگه استفاده گردد.
درهاي سالن نمايش نبايد قفل داشته باشند و بهتر است داراي ثابت‌كننده‌هاي فشاري باشند كه با يك فشار روي آنها، در ثابت گردد.
مشخصات و استانداردهاي درهاي سالن نمايش در جدول آورده شده است.
سرويسهاي بهداشتي سينما
طراحي و اجراي ساختماني قسمتهاي مختلف داخل سرويسهاي بهداشتي بايد به گونه‌اي باشد كه شستشو و گندزدائي مستمر تمامي ديوارها و كف‌هاي سرويس ميس گردد.
ضوابط و استانداردهاي تعداد سرويسها در جدول آورده شده است.
اتاق پروژكتور و ملحقات آن
اتاق پروژكتور شامل حداقل 2 عدد پروژكتور به ابعاد 100×60 سانتي‌متر، ميزهاي برگردان و بازبيني فيلم به ابعاد 80×120 سانتي‌متر واتاق تقويت‌كننده‌هاي صدا مي‌باشد. دستگاه‌هايي مانند ركتي ناير، تابلوي اصلي برق اتاق پروژكتور، و مسيرهاي نور سالن
و قفسه‌هاي فلزي مخصوص نگهداري فيلم در فضاهاي مستقل قرار دارند.
اتاقك كوچكي جهت نگهداري باطريهاي مخصوص روشنايي ايمني سينما و سرويس بهداشتي در جنب اتاق پروژكتور قرار دارند.
 
ابعاد اتاق پروژكتور با توجه به ابعاد پروژكتورها، فواصل آنها از هم و از ديوارهاي جانبي، و ميزهاي برگردان و بازبيني فيلم و دستگاههاي تقويت صدا در نظر گرفته مي‌شود.
ديوارها و كف اتاق پروژكتور بايد قابليت 2 ساعت مقاومت در مقابل آتش‌سوزي را داشته باشند. مصالح به كار رفته در اتاق پروژكتور جهت نازك‌كاري و آكوستيك نبايد قابل احتراق باشند كف اتاق پروژكتور براي انتقال كابلهاي برق و صدا بايد دو جداره بوده و كفپوش آن در مقابل برق عايق باشد.جود شير يا كبسول آتش‌نشاني در نزديك اتاق پروژكتور نيز توصيه مي‌گردد.
 
 و...